In de afgelopen maanden liepen de
spanningen tussen agenten en de Amerikaanse bevolking flink op. De reden?
Diverse Afro-Amerikaanse mannen zijn sinds de zomer door de politie
neergeschoten. Denk aan Michael Brown in Ferguson en Eric Gardner in New York.
Met name de zwarte bevolking uitte hun woede. “Wij voelen ons niet meer veilig
op straat,” zo klonk een veelgehoorde kreet.
De boosheid liep
dusdanig ver op dat tientallen politieagenten met serieuze bedreigingen kregen
te maken en twee agenten tijdens hun dienst in Brooklyn, New York zelfs werden
vermoord. Wat zijn de gevolgen? Is de kritiek die de burgemeester van deze
stad, Bill de Blasio, kreeg terecht? Welke gevoelens leven bij alle partijen?
Met name in New York leek de kloof tussen NYPD en de burgemeester steeds groter
te worden. Tevens vonden in deze stad, maar ook in de rest van het land
regelmatig protestacties plaats, gericht tegen het politieapparaat.
De Blasio liet direct
na de aanslag op de twee agenten weten: If
you see something, say something. Hij vroeg de mensen uit zijn stad alert
te zijn. Die oproep had succes. De dag voor kerst dreigde een man in New York opnieuw
een aanslag op agenten te plegen. Tijdens een telefoontje in een bank sprak hij
verdachte termen. Dat gesprek werd opgevangen door een passant en deze mijnheer
waarschuwde direct de politie. Op basis van een goed signalement lukte het om
de verdachte even later te arresteren. In zijn woning werd tevens een aantal
wapens gevonden. “Dit is een perfect voorbeeld hoe de maatschappij en ons
politieapparaat kan samenwerken om ieders leven veiliger te maken,” aldus een
trotse burgemeester. Het zijn echter niet alleen de mensen die zich onveilig
voelen’ hetzelfde geldt voor agenten. Niet alleen in New York, maar in heel
Amerika. Nog steeds zijn er spanningen tussen politie en het volk die leiden
tot tientallen bedreigingen en diverse arrestaties. Iedereen die een politie-uniform
draagt, weet sinds de twee moorden in New York: persoonlijker dan dit zal het
voor ons niet worden. Zo was er ook bij de oud en nieuw viering op Times Square
extra alertheid op iedere vorm van geweld (hoe klein dan ook) tegen agenten.
Een begrijpelijke reactie want een week eerder paradeerde nog een groep
protestanten door de Big Apple die verwerpelijke leuzen riepen als: “What do we
want? Dead Cops!”
Videobeelden
In Berkeley,
Missouri vonden tijdens kerst nieuwe protesten plaats wegens de dood van een
18-jarige zwarte jongen, Antonio Martin. Hij was neergeschoten door een blanke
politieagent. Martin zou bij een tankstation met een pistool op één van de
agenten hebben gericht. Berkeley ligt vlakbij Ferguson waar afgelopen zomer
Michael Brown hetzelfde lot onderging. Op de plaats van de schietpartij werd
inderdaad een wapen gevonden, maar de videobeelden bieden geen 100 % zekerheid
of de jongen ook daadwerkelijk met een pistool op de agent richt. Er is niet
duidelijk zichtbaar of hij iets in zijn gestrekte arm houdt. Al deze
gebeurtenissen dragen er toe bij dat camera’s bij het werk van de politie
onmisbaar zijn; zowel op de kleding als op de auto’s. De agent in Berkeley
droeg tijdens het incident geen camera. In Californië zijn politiewagens
voorzien van meerdere camera’s. Deze zorgen voor beelden vanuit verschillende
hoeken. Zo is er onder andere een panorama camera op het dak bevestigd. De
bijbehorende recorder kan maar liefst 40 uur aan videomateriaal opnemen. De
camera’s kunnen beelden vastleggen die een agent op het moment zelf niet heeft
waargenomen. Deze worden later bij een eventuele rechtszitting gebruikt. De
beelden laten tevens zien hoe agenten omgaan met het publiek. Soms krijgt de
politie te maken met een klacht, maar laten camera’s het ware verhaal zien en
is de klacht niet terecht. Sterker: de beelden van de politie kunnen anders
zijn dan de video’s die steeds meer mensen zelf maken bij incidenten of zoals
nu bij de massale protesten. “Wat wij constateren en opnemen kan een ander
beeld van de situatie geven dan wat het mobieltje van een passant heeft
opgenomen,” zo laat een agent uit Berkeley weten. Een camera geeft een
situatieschets vanuit één bepaalde positie; dat geeft echter niet de complete
gebeurtenis weer. Daarom is het goed dat zelfs de uniformen voorzien worden van
meerdere videocamera’s.
Inmiddels hebben
de uitvaartdiensten van de twee vermoorde agenten, Rafael Ramos – verleden week
– en Wenjian Liu – dit weekend – plaatsgevonden. Bij beiden – waar 1000’en
collega’s uit het hele land aanwezig waren - gebeurde dat deels onder andere
omstandigheden. Waar bij de eerste begrafenis de agenten nog hun rug keerden
tijdens de toespraak van de burgemeester, daar werd De Blasio zaterdag tijdens
de wake voor Liu wel officieel gegroet door het korps. Tijdens zijn speech bij de begrafenis van vandaag koos een deel van de afenten er echter toch weer voor om met hun rug gekeerd naar hun burgemeester te gaan staan. Na de moord op Eric
Gardner zou hij zich te kritisch hebben uitgelaten over zijn agenten: juist op
een moment dat zij steun verwachten van hun burgervader. In de week tussen de
twee afscheidsdiensten was een belangrijke rol weggelegd voor William Bratton,
het hoofd van de politie in New York. Hij deed een aantal verzoeningsgesprekken
en vroeg vooral om respect aan beide kanten. “De burgemeester en de politie
hebben elkaar nodig om een maximale veiligheid in de stad te garanderen.
Of het contact
met het boze deel van de Amerikaanse volk ook snel verbeterd, lijkt maar de
vraag. De problemen tussen blank en zwart zitten toch nog steeds diep in de
samenleving geworteld. Na de verkiezing van Obama dachten velen aan een
positieve wending; maar het onderscheid tussen rassen zorgt nog te vaak voor
onrust. Onrust die men niet mag en kan negeren. De oplossing ligt vaak bij de basis.
Denk dan bijvoorbeeld aan de opleiding die politieagenten krijgen. Daar
verdient dit aspect nog meer aandacht. Feit is namelijk dat blank en zwart op
verschillende manieren naar de Amerikaanse justitie kijken en deze dus ook
anders beoordelen. Zo snel er zich een kwestie voordoet, zoals nu met de
politie, blijkt dat velen geen vertrouwen hebben in het rechtssysteem. In Los
Angeles krijgen agenten in opleiding alle aandacht voor deze problematiek en is
het aantal conflicten in deze stad in de afgelopen tien jaar dan ook duidelijk
afgenomen. De gekozen politieagenten zijn representatief voor de totale
maatschappij. Er is landelijk echter nog veel werk te verrichten voordat er net
zoals in L.A weer meer vertrouwen is in het politieapparaat.
Rob Buchholz
Rob Buchholz
Geen opmerkingen:
Een reactie posten