De Amerikaanse verkiezingsrace 2016 is al begonnen

Nee, het is nog steeds januari 2015; niet 2016, het jaar van de Amerikaanse verkiezingen. Echter nog meer dan ooit tevoren is de race om het presidentschap een hot issue in de Verenigde Staten. En vooral in het kamp der republikeinen waar de ene na de andere politicus een belangrijke potentiële kandidaat lijkt te zijn. Zeker nu dit weekend de GOP al een belangrijke meeting had in Des Moines, Iowa. De staat waar traditioneel de voorverkiezingen beginnen. Maar zoals gezegd is dat pas echt over een jaar in 2016.

Diverse republikeinse kandidaten kwamen zaterdag op de Iowa Freedom Summit in Des Moines af. Vooraf was al bekend dat tijdens dit feestje de meest conservatieve leden en potentiële presidentskandidaten van de GOP hun gezicht wilden laten zien. Toch waren ook diverse gematigde republikeinen hier aanwezig. "Dit kon wel eens het belangrijkste verkiezingsevent van 2016 zijn," aldus enkele Amerikaanse media. "Het Iowa seizoen is nu al geopend en gaat deze keer een jaar duren." De opkomst was dan ook groot: Scott Walker, Ted Cruz, Chris Christy; ze waren er allemaal om de meest rechtse vleugel uit deze staat te vertellen over hun lange termijnvisie voor de partij en tevens de verkiezingen van komend jaar.

De republikeinen zijn er op gebrand om de macht in het witte huis terug te krijgen. Tot het moment dat de presidentskandidaat definitief genomineerd is, zal het een drukke en onvoorspelbare race worden. Want hoewel velen in eerste instantie aan Jeb Bush als favoriet denken, lijkt het erop dat de kiezer behoefte heeft aan een nieuw gezicht. Het publiek wil iets anders dan de geijkte namen. Zij willen een persoonlijkheid wiens naam nog niet vaak in Washington te horen is geweest. Het volk wil 'begeistert' worden. Zoals de democraten dit in 2008 bij Obama hebben ervaren. Behalve de hierboven genoemde kandidaten doen nog diverse namen de ronde (lees ook dit eerder hier verschenen artikel). In totaal lijken er zeker 25 potentiële deelnemers in het republikeinse veld. Ook vaak genoemd zijn: Mike Huckabee, Mario Rubio, George Pataki, Rand Paul, Jeb Bush en Mitt Romney. Als over een jaar dus de debatten van start gaan, zullen ze met deze lijst interessanter dan ooit worden.

Een echte front-runner is er tot op dit moment nog niet. Het grote probleem van de republikeinen is dat ze verdeeld zijn. Met name de invloed van de conservatieve Tea Party beweging is sterk. Deze meest rechtse groep van de partij wil eigenlijk zo snel mogelijk van de centrum-kandidaten af. Hun favoriet is Ted Cruz. Een ander deel van de GOP kiest echter juist bewust voor het midden om daarmee stemmen bij de zwevende kiezers te winnen. Die groep kiezers die in 2012 nog voor de democraten kozen. Maar wie is dan favoriet? Opvallend lijkt de plotselinge terugkeer van Mitt Romney. De kandidaat die in 2012 de verkiezingen verloor van Obama gaat nu bij de eerste peilingen zelfs aan kop met 19% van de stemmen. Jeb Bush staat nu op de tweede plek. Dat is tegenstrijdig met verhalen dat de kiezer een nieuw gezicht wil. Het voordeel van deze multimiljonair is echter dat velen binnen de partij hem als bijzonder sympathiek ervaren. Tijdens de congresverkiezingen van afgelopen jaar verrichte Romney goed werk en spoorde zijn partijgenoten hem juist aan toch weer mee te doen. Dat zou dan voor de derde keer zijn. Zijn ervaring en goede financiële contacten zijn een voordeel. De New York Times en andere kranten waren echter unaniem in hun advies aan Romney: doe het niet! Met name het grote aantal kandidaten kan er voor zorgen dat hij al snel uit beeld verdwijnt, zo is de mening van de pers.

Een groot deel van de Amerikanen vindt drie zaken bij de komende verkiezingen belangrijk: veiligheid, gelijke kansen voor iedereen en het uitbannen van armoede in het land. Met name dit laatste aspect is voor Romney een probleem. Als multimiljonair is hij het contact met de werkelijkheid verloren. Dit liet hij met een aantal blunders (denk aan de patserige weddenschap die hij Rick Santorum voorstelde tijdens een TV-debat) in 2012 al blijken.

Het blijft dus koffiedik kijken, maar als de republikeinen zoeken naar een 'eigen Obama' dan zou Marco Rubio zo maar kanshebber zijn. Als zoon van arme Cubaanse immigranten wist hij natuurlijk The American Dream te realiseren. Deze eenvoudige komaf, zijn jonge leeftijd en goede charisma kan hem zo maar eens het momentum geven in de loop van 2016. Verleden week bracht hij zijn tweede boek uit met de logische titel: American Dreams. "Ja, mijn besluit om met deze race mee te doen, komt steeds dichter bij," zo liet hij weten tijdens een interview met CBS -TV.  "Maar om een goede campagne te voeren, is het belangrijk eerst een goede organisatie op te bouwen. Ik heb er alle vertrouwen in dat ik met de juiste mensen om mij heen een prima campagne kan voeren om de nominatie bij de republikeinen binnen te halen." Rubio laat in zijn boek weten dat hij veel partijgenoten niet creatief en innovatief genoeg vindt in het bieden van de juiste oplossingen. De democraten lijden volgens hem echter aan hetzelfde euvel. "Republikeinen zeggen: laten we belastingen verlagen en we gaan de nationale schuld verminderen. Klaar! Maar zo simpel is het niet. Er is meer nodig. Dit land heeft onder andere ook behoefte aan een beter opleidingssysteem." Behalve het opbouwen van een gedegen organisatie wil Rubio er tevens van overtuigd zijn dat zijn vrouw en vier kinderen hem voldoende steunen in een besluit om mee te doen in deze race.

En hoe zit het dan met de democraten? Het nieuws over de verkiezingen en potentiële kandidaten wordt volledig door de republikeinen gedomineerd. Bij de partij van de zittend president lijkt het vooral wachten op het moment dat Hillary Clinton laat weten of ze definitief mee doet. Veel democraten hebben bij voorbaat al alle vertrouwen in haar. Ze is op het moment dan ook volop bezig met de samenstelling van een goed team. De grote vraag is natuurlijk of zij ook echt de sterke kandidate is die velen in haar zien. In 2008 verloor ze de democratische nominatie van Obama. En zoals gezegd: het publiek heeft behoefte aan nieuwe namen. Veel nieuwe gezichten doen zich bij deze partij echter nog niet voor. Jim Webb? Die heeft eigenlijk een hekel aan politiek. Bernie Saunders? Lijkt niet sterk genoeg om het tegen Hillary op te nemen. Elizabeth Warren, senator van Massachusetts? Misschien. Zij is in staat de democratische partij te hervormen. Tevens is het goed te weten dat bij deze partij de behoefte aan nieuwe namen of gezichten minder sterk is dan bij de republikeinen.

Terug naar Hillary. Tijdens de race van 2008 vertrouwde de voormalige first lady volledig op het team van haar man Bill. Een foute keuze die ze niet voor de tweede keer wil maken. Daarom is zij bezig de beste mensen uit het team van Obama te benaderen om haar te steunen tijdens een eventuele deelname. Een voetnoot: de geschiedenis is partijen die hopen een derde termijn in het witte huis te behalen nooit gunstig gestemd. Sinds de tweede wereldoorlog is dit alleen Bush Sr gelukt, na de twee termijnen van Ronald Reagan.

Dat er nu al zoveel te doen is over de presidentsverkiezingen van 2016 is overigens niet heel verrassend. De race van 2008 startte eveneens al vroeg: in februari 2007, maar ook deze was van meet af aan spannend. Het is een operatie die miljarden kost en het binnenhalen van geld en de samenstelling van het juiste team kost tijd. In januari 2016 moet alles klaar zijn. Overtuigingskracht is nu al essentieel. Wie concurrenten wil afschrikken, kan daar beter nu al mee beginnen.

Het zijn nog een kleine 22 maanden tot de echte verkiezingsdag, maar nu al is duidelijk dat het een fascinerende en spannende race wordt.

Dit Amerikablog houdt u vanzelfsprekend op de hoogte!

Rob Buchholz