Is Amerika klaar voor Hillary 2.0?

Het was niet de vraag of ze zich kandidaat wilde stellen, wel wanneer en hoe Hillary Rodham Clinton het aan de buitenwereld bekend zou maken. Dat gebeurde afgelopen zondag, middels een opvallende video. Vandaag is ze op tour in Iowa, de staat waar in januari volgend jaar de voorverkiezingen (primaries) starten.

Hoewel ze haar campagne pas officieel in mei begint, is de vroege trip naar Iowa wel te verklaren. Wie deze eerste voorverkiezing wint, maakt direct indruk. Clinton weet daar alles van. Toen ze zich acht jaar geleden de eerste keer kandidaat stelde voor het presidentschap verloor ze fors in de Hawkeye State. Op 3 januari 2008 eindigde ze als derde achter Obama en Edwards. Dat zal haar niet nog een keer overkomen. Het is nu echter de vraag is of ze überhaupt serieuze tegenstanders vanuit de eigen democratische partij mag verwachten. Hoewel nog niet iedereen overtuigd is dat zij dé belangrijkste kandidaat voor haar partij is, lijken er zich geen serieuze tegenstanders te melden. Het grote geld plus haar ongekende naamsbekendheid maken haar tot een topkandidaat. Soms klinkt de naam van de huidige vice-president Joe Biden als mogelijk democratische tegenstander. Ook de voormalige gouverneur van de staat Maryland Martin O' Malley lijkt over de race na te denken. Maar niemand is tot nu zo serieus als Hillary Clinton.

Of haar enorme naamsbekendheid een voor- danwel een nadeel is, dat zullen de komende 19 maanden uitwijzen. Want het duurt nog ruim anderhalf jaar tot 8 november 2016. De enorme kennis en ervaring die ze in de afgelopen 25 jaar opbouwde als First Lady, Senator van New York en als minister van Buitenlandse zaken roept vooral veel respect op. De republikeinen zullen haar carrière echter onder de loep nemen en ieder detail uitvergroten om Clinton dwars te zitten (denk aan de kwesties rondom de persoonlijke emails en de aanval bij Benghazi). Bij haar tegenstander wordt een stem voor Hillary al weggezet als een stem voor een derde termijn van Obama. Het is tevens een grote uitdaging voor haar om antwoord te geven op de vraag: waarom? Waarom meedoen met de verkiezingen? Alleen een rationeel antwoord zal het Amerikaanse volk accepteren. Voor de kiezers is het belangrijk een presidentskandidaat te leren kennen. "Ik moet iedere stem apart voor mij winnen," aldus de voormalige First Lady. Ze moet bewijzen hard te kunnen werken en niets als vanzelfsprekend te zien.

De lijst aan republikeinse tegenstanders zal enorm lang zijn. De eerste drie heren hebben zich al officieel kandidaat gesteld (Ted Cruz, Rand Paul en Marco Rubio) en de verwachting is dat er in mei nog vele anderen volgen. Dat is een voordeel voor Clinton. Zij kan zich vanaf het begin volledig op deze kandidaten richten. Zoals gezegd: de kans op een serieuze democratische tegenstander tijdens de 'primaries' is uiterst gering. Bovendien komen alle republikeinen met andere munitie om haar te beschadigen. Er is nog niet één duidelijke en universele strategie in die aanpak. Al is een Stop Hillary Campaign inmiddels al gestart.

De tegenstand is overigens niet alleen afkomstig van de republikeinen. Ook binnen haar eigen partij is nog niet iedereen overtuigd dat zij de juiste vrouw op de juiste plaats is. Voor diverse leden is zij niet progressief genoeg. Bovendien zien velen haar nog als de Hillary van 2008. Een periode dat ze met Margaret Thatcher werd vergelijken. Een keiharde en zakelijke dame die bovendien van de oude stempel is. Dat is de Clinton die de republikeinen gaan gebruiken. De Amerikanen zoeken een nieuw gezicht afkomstig van een nieuwe generatie. Het is dus vraag hoeveel procent van de kiezers Hillary 2.0 daadwerkelijk gaat omarmen. Een andere Hillary die warmer, vriendelijker en menselijker is. Dat is in ieder geval de boodschap die ze uitstraalt in haar video. Een video waarin ze zelf pas na anderhalve minuut in beeld komt. Eerst zien we diverse gewone Amerikaanse burgers voorbij komen die vertellen over hun doel voor de toekomst. Overigens goed geselecteerde kandidaten. We zien Hispanics, African Americans, vrouwen en een homostel. Clinton zal hetzelfde enthousiasme bij mensen willen losmaken als Obama in 2007 en 2008. Diezelfde Obama kan bovendien nog voor een extra nadeel zorgen. Zijn buitenlandbeleid is bij de meeste Amerikanen niet geliefd. Hillary liet dit onderwerp dan ook bewust weg uit haar videoboodschap.

Vandaag is ze dus al in Iowa. In tegenstelling tot de race van 2008 kiest Clinton nu bewust voor kleine settings. De weg naar Election day is lang. Te veel enthousiasme of een overdaad aan aandacht zal zich vroeg of laat tegen haar keren. Dus geen grote sportarena's, maar kleine bijeenkomsten waar ze face-to-face met de mensen in gesprek gaat. Onder andere in een school in Monticello en met kleine ondernemers in Norwalk. Noem het Hillary Unplugged. De mensen in Iowa hadden acht jaar geleden geen klik met haar boodschap en campagne. Alleen een persoonlijke aanpak kan er voor zorgen dat deze kiezers haar deze keer wel steunen. Overigens klinkt in deze staat al de roep voor meer democratische kandidaten. Er moet iets te kiezen zijn, zo laten de kiezers weten. En dat is tot nu toe niet het geval.

De weg naar 8 november is nog lang en het politieke landschap is niet in haar voordeel. De republikeinen bezitten de meerderheid in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden. De verschillen zijn klein en dus heeft er nu alle schijn van dat de Swing States weer bepalend worden. Maar wat is zeker op een trip als deze die pas net is begonnen?

Rob Buchholz